Το μνημείο κατασκευάστηκε το Σεπτέμβριο του 1990 από την γλύπτρια Αντωνία Παπατζανάκη, στη μνήμη των θυμάτων του ναυαγίου του Ε/Γ-Ο/Γ πλοίου ΗΡΑΚΛΕΙΟΝ
Δεν είναι υπερβολή αν λεχθεί ότι τα Χανιά έζησαν χθες μία από τας δραματικωτέρας ώρας των μεταπολεμικών χρόνων…, σημείωνε εφημερίδα της εποχής στην πρώτη της σελίδα, στις 9 Δεκεμβρίου 1966, θέλοντας να δείξει το μέγεθος της ναυτικής τραγωδίας.
Σε πλοίο θανάτου μετεβλήθη το φέριμποτ «Ηράκλειον» (ιδιοκτησίας αδελφών Tυπάλδου) κατά το ταξίδι του στις 8 Δεκεμβρίου 1966 από Χανιά προς Πειραιά. Μέσα σε λίγα λεπτά της ώρας παρέσυρε στον βυθό 250 περίπου άτομα, βυθίζοντας τον Νομό Χανίων στο πένθος. Η συγκλονιστική αυτή τραγωδία εξετυλίχθη στην περιοχή της νησίδας Φαλκονέρα.
Με τα λόγια αυτά περιγράφονταν αρχικά η είδηση, για ν ακολουθήσει η ανάλυση: Το «Ηράκλειον» αναχώρησε το απόγευμα της Πέμπτης 8 Δεκεμβρίου από τα Χανιά, με καιρικές συνθήκες όχι πολύ ευνοϊκές (ταχύτητα ανέμου 4-5 Μποφώρ). Οι καιρικές συνθήκες επιδεινώθηκαν κατά την πορεία του προς Πειραιά κι έγιναν άθλιες στην περιοχή της Φαλκονέρας. Εκεί το σκάφος ενεπλάκη σε ισχυρή θύελλα. Σφοδροί άνεμοι έπνεαν με ταχύτητα 8 Μποφώρ, ενώ τεράστια κύματα έφταναν ως το κατάστρωμα. Εξαιτίας της θαλασσοταραχής απεσπάσθη η δεξιά πόρτα από την οποία μπαίνουν τ αυτοκίνητα και το πλοίο άρχισε να κατακλύζεται από νερά. Το σκάφος αμέσως εξέπεμψε σήμα κινδύνου: SOS – Ηράκλειο – βυθίζομαι, αναφέροντας το στίγμα του, 36.52 βόρεια και 24.08 ανατολικά. Ακολούθησε δεύτερο σήμα, στο οποίο ανέφερε τη λέξη βυθιζόμεθα κι έκτοτε ο ασύρματος του πλοίου εσίγησε. Κατέστη σαφές ότι θαλάσσια τραγωδία εξελίσσετο στο συνταρασσόμενο από θαλασσοταραχή Αιγαίο.
Το άκουσμα της είδησης συντάραξε τους κατοίκους του Νομού Χανίων: Μόλις το γεγονός έγινε γνωστό, αγωνιώδεις εκκλήσεις αναφερόμεναι σε ερωτήσεις διά την τύχην του πλοίου απευθύνονταν σε πάσα κατεύθυνση. Πέραν πάσης περιγραφής είναι αι δραματικαί σκηναί πόνου και συντριβής που έλαβαν χώρα έμπροσθεν στο Λιμεναρχείο Χανίων και το πρακτορείο του φέριμποτ. Οι συγγενείς των άτυχων επιβατών, με τη λύπη ζωγραφισμένη στα πρόσωπά τους διά τον απροσδόκητο χαμό αγαπημένων προσώπων προσπαθούσαν να βρουν λίγη παρηγοριά στη σκέψη ότι μεταξύ των ανευρισκομένων ναυαγών θα ήταν και ο δικός τους. Όλοι ανέμεναν… αλλά ολίγοι είναι εκείνοι που ένιωσαν τη χαρά αυτή. Οι διασωθέντες είναι ελάχιστοι. Μαζί με αυτούς θρηνούν και άπαντες οι κάτοικοι του Νομού, ολόκληρη η Ελλάδα, διά τον χαμό τόσων ανθρώπινων ψυχών.
Συνολικά εκείνο το μοιραίο βράδυ πνίγηκαν 240 άτομα, ενώ 46 κατάφεραν να σωθούν. Σαράντα δύο χρόνια μετά, οι πληγές που άνοιξαν εκείνο το μοιραίο βράδυ έχουν -ως επί το πλείστον- επουλωθεί, όμως οι μνήμες παραμένουν ζωντανές και μαρτυρούν εκείνη τη συγκλονιστική ναυτική τραγωδία, που αποτέλεσε την αφορμή για τη δημιουργία της ΑΝΕΚ.